Lozan

Lozan Konferansı'nı kavrayabilmek için Mudanya Ateşkesi'ni -ve daha geriye bakarak- Batı devletlerinin Gazi Mustafa Kemal'e adam gönderip barış isteyişlerini, anlaşmak zorunda kalmalarının sebebi olarak kurtuluş zaferini, nihayet bütün olanaksızlıklara rağmen o zaferi doğuracak bir ıstırap psikolojisi içinde kavrulmuş Türk Milleti'ne, Osmanlı İmparatorluğu'nun son üç yüzyılı boyunca Batı Devletleri'nin neler çektirdiklerini bilmek gerekir. Ancak böyle genel bir kavrayış, İsmet Paşa'nın Lozan'da Osmanlı İmparatorluğu adı verilen hangi cesedi gömmüş ve hangi boyutta bir memleket yaratmış olduğu üzerine fikir verebilir.
Bu kitabı yazarken, bir efsaneyi andıran Büyük Türk mucizesini, bir çeşit öykü, bir çeşit yazılı film gibi anlatmaya çalıştım. Bu bakımdan, kitap Lozan Konferansı'nın resim yerine yazı kullanılmış bir çeşit 'izdüşümü olarak kabul edilebilir.
Kitapta üç noktaya dikkat edilmiştir:
1. Olayları ve insanları o tarihte oldukları gibi yazmak,
2. Meseleleri, geçirdikleri görüşme aşamalarının gelişmelerini izleyerek, eksiksiz ve değiştirmeden anlatmak,
3. Konferansı bütün havası ile yaratmak.
Bu kitap, Lozan Konferansı'nın ebedi bir güneşle aydınlanmış, göz kamaştırıcı, ihtişamlı abidesi yanında, onun çok küçültülmüş, fakat oranlar korunarak tam ve doğru olmasına çalışılmış minyatür bir heykelidir. Eğer yarın, o büyük eseri, bütün heybetiyle, daha zengin malzeme ile, çok daha büyük boyutlarda anlatacak fikir ve yazı adamlarımız için yardımcı rolü oynayabilir ve gençlere aydınlık bir fikir verebilirse, Türk tarihi içinde kendisi için yeterli görevi görmüş olacaktır.