ABEŞ (Şerefiye) Bölgesi – Tarih, Kültür, Etnisite; Boşnaklar, Ermeniler, Kürdler, Pontos-Rumlar, Türkler

"Biz kardaşız be, aynı toprahta barabar yaşaduh, lanet olsun işi bozan böyüklere, siyasete. Böyük devletler seni beni kapıştırdı, huzur istemedi. Olan bize oldu. Senle benim aramdaki fark ne?" Abeş bölgesinin Kızık köyünden Kaya'lara mübadil olmuş seksenlik Pontos Rum Vangel "Göç, sanıldığından daha zor bir iştir. Asırlık köklerden kopmanın acısını bizzat yaşayanlardan, mübadillerden başka kim bilebilir ki? Memleket değiştirmek gömlek değiştirmeye benzemez elbette." (İhsan Tevfik, Hayat Ağacı dergisi 2013, Sayı 22)