Kafa Tutan Günler-Yerüstü/Yeraltı 78 Güncesi

Tarih geçmişin bilgisidir; tarihsellik ise geçmişin şimdisi: Tarihe bireysel katılım, tarihselliğin, bilincin şimdisinde yoğurulmasıdır. İşte "gerçeklik" dediğimiz şey bu yoğurulma sonucu ortaya çıkar. Demek ki "gerçeklik nedir?" sorusuna, "gerçeklik yaşadıklarımızdır" dersek hata yapmış oluruz; çünkü, gerçeklik yaşadıklarımızdan "daha fazla bir şey"dir; henüz gerçekleşmemiş, gizli güç durumunda bir gerçeklik vardır. Birinci gerçeklik "deneysel bir gerçeklik" iken; ikinci gerçeklik diyalektik gücüllüktür.