Lusitanyalılar

On altıncı yüzyıl edebiyatının en parlak siması Luís de Camões, Cemil Meriç'in büyük tarihçi Edgar Quinet'ten aktardığı ifadelerle Portekiz'in yarattığı tek büyük fatihtir: Bir kıtayı değil bütün kıtaları fetheden, mısraları kâh portakal çiçeği kâh tarçın kokan, okyanus kadar geniş ve derin kalbiyle iki kıtayı birleştiren bir fatih… Yine Quinet onun eserini devrimizin ilk ve tek gerçek destanı saymış, Voltaire, Cervantes ve İspanyol Altın Çağı şairlerinin hayranlığını celbeden Camões'i Homeros'a benzetmiş; O, Herder nezdinde Dante ve Milton'a denk tutulmuş, Puşkin tarafından bu kıyaslamalara Shakespeare ve Petrarca da dâhil edilmiştir. İşte şimdi “Portekizli Vergilius” olarak da taltif edilen bu büyük şairin, Vasco da Gama'nın Hindistan yolculuğu üzerine yazılmış, Eduardo Lourenço'nun “vatan İncili” olarak nitelediği destanı ilk defa Ötüken Neşriyat tarafından, İbrahim Aybek'in hayranlık uyandıran girişimi sayesinde özgün manzum düzenine yaklaşan bir ahenkle Portekizce aslından 70 sayfaya yaklaşan yüzlerce açıklayıcı notla birlikte çevrilerek yayımlandı. Portekiz'den Hindistan'a, antik tanrıların, Müslüman emirlerin, derin denizlerin ve insanların zaman zaman coşkun zaman zaman suhuletli dalgalar arasında birbirine karışan seslerinin eşliğinde Luís Reto'nun ön sözü, Adnan Özer'in son sözüyle takdim etmekten gurur duyarız.