Değişme ve Farklılaşma

Avrupa toplumlarında zümre tipi tabakalaşmanın olduğu dönemde Osmanlı toplum yapısı incelendiğinde farklı bir tabakalaşma sistemi ile karşılaşılmaktadır. Osmanlı devlet rejimi feodal ya da teokratik olmadığına göre onu nasıl tanımlayacağız? Onun en kısa tanımlanışını Batı Avrupa siyasa ve din geleneğinden farklı bir gelenekten geldiğini hatırlatmakla anlayabiliriz. Bu özellik bazı ilim adamlarınca; siyasaca doğu despotizmi, dince Sünni Halifeliği geleneği olarak nitelendirilmektedir. Kimi Türk tarihçileri ise, İran, İslam ya da Bizans geleneği etkisi yerine İslam'ı yeni kabul etmiş olan Türklerin Kutadgu-Bilig'de ifade edilen siyasa ve toplum geleneğini ön plana çıkarma eğilimindedirler. Bu referans Türk toplum yapısını izah etmede yeterli olup olamayacağı Türk tabakalaşma siteminin tarihi süreçte taşıdığı özellikler incelenerek anlaşılabilir.