Tanzimat Dönemi Türk Romanında Erkeklikler

Ferda ZAMBAK, Tanzimat Dönemi Türk Romanlarında babasız temsil edilen oğulların erkeklik biçimlerini incelerken modernleşme sürecine dair değişimlerin daha çok “erkeklik” üzerinden kurgulandığını ortaya koyar. Bu dönem romanlarında, “yetim oğul olmak”, Osmanlı modernleşmesinin eril tahayyülü için gerekli olduğu kadar sakıncalı bir durum olarak ele alınır. Anlatıcıların yetim oğullardan beklediği babayla ve sultanla simgesel hale gelen hegemonik erkekliği inşa etmeleri değil, Batı karşısında ataerkil normların dışına taşmadan modernleşebilme becerisini gösterebilmeleridir. Tanzimat Dönemi Türk Romanında Erkeklikler, ataerkil anlayışın normları etrafında yeniden biçimlendirilen ideal ve yeni erkeklik şekillerine, çocuksu güçsüzlüğün kıskacındaki farklılaşan züppelik biçimlerine ve egoistlikten sömürüye geçen erkekliklere yakından bakar. Romanlarda oğulların yetimliğinden üretilip kurgulanan erkeklik biçimleri ile Osmanlı modernleşmesinin cinsiyeti ve içeriği hakkında okura yeni bir okuma deneyimi sunar.