İnsancıklar

Dostoyevski'nin henüz yirmi dört yaşında kaleme aldığı İnsancıklar, Rus edebiyatının ilk toplumsal romanlarından biri kabul ediliyor. Sınıf çatışması, edebiyat sevgisi ve hayata tutunma çabasının iki dostun mektuplarıyla anlatıldığı bu eser, büyük yazarın okuyucunun karşısına çıktığı ilk kitabı. “Aynı eski, bildik eşyalara bakındım durdum. Aynı gri, kasvetli eşyalara... Eskisinden farklı görünmüyorlardı. Peki o mürekkep lekeleri, masa, aynı sandalyeler. Zaten önceden gördüklerim miydi gerçekten? Evet, aynılardı, tamamen aynılardı hem de. Peki, o zaman ben neden durduk yere yeniden doğmuş gibi davranmıştım ki? O ruh hâlinin sebebi neydi? Benim için birden güneş doğmuş, gökyüzünü maviye çevirmişti de o yüzden. Neden öyle olmuştu? Neden bazen, gerçek olmasa da, tatlı kokular bahçeye dolmuş gibi oluyor? Benim aptalca hayal gücümün ürünü olsa gerek hepsi. Bazen insan duygusallığa sürüklenip hayatının neye benzediğini unutuyor. Hatta heyecanından gereksiz heveslere kapılıp kendini kandırıyor işte.