Sonsuzun İtibarı

Sonsuzun İtibarı 1863-1952 yılları arasında yaşamış İspanyol asılllı filozof George Santayana'nın "Some Turns of Thought In Philosophy" adıyla yayımlanan ve beş makaleden oluşan eserinin çevirisidir. Filozofun ilk makalesi İngiliz filozofu John Locke'a, ikinci makalesi İngiliz idealizminin elli yılına, üçüncü makalesi bilimde gerçekleşen devrimlere, dördüncü makalesi Freud ve Nirvana'ya dairdir. Son makale kitaba da ismini veren Sonsuzun İtibarı'dır. Sözü Santayana'ya bırakalım: "Doğadaki canlılar hayatta kalmak ve ölmemek için namütenahi bir çaba içerisinde çırpınıp dururlar; yani onların iradeleri, bilakaydüşart boyun eğmeleri gereken ilahi buyruklara ümitsiz bir başkaldırı içindedir. Buna karşılık ruhu ile bütünleşmiş kişi ise zihinsel olarak ebedî dünyayla temas hâlinde olduğu ölçüde, yaşamın içinde sürüp giden ölümlere olduğu gibi doğmuş olmanın beraberinde getirdiği nihai ölüme de ayak diretme külfetinden kurtulur. Yapıp ettiği, elde ettiği her şeyi iman dolu bir vazgeçişle sürdürür; var oluşunu da, kabul edişindeki rıza ve minnetle, hatta daha da fazlasıyla terk etmeye hazırdır. Çünkü davranışın ve tutkunun gelip geçen âna verdiği önem, ona sebepsiz ve aşırı gelir. Sırası gelen her bir görev tamamlanıp rafa kalktıkça, kişi için nihayet bidayetten daha büyük bir şükür kaynağı olur."