Seyyahların Gözüyle Sultanlar ve Savaşlar

Otlukbeli (1473), Çaldıran (1514), Mercidabık (1516) ve Reydaniye (1517) savaşlarına bizzat tanık olmak!.. Fatih Sultan Mehmed, Uzun Hasan Padişah, Elvend Sultan, Şah İsmail ve Şah Tahmasb'ı yakından görmek!.. Doğu'nun heyecan verici şehirlerinde dolaşmak, tehlikelerle dolu yollarında seyahat etmek, bazen bir asker, bazen bir tüccar veya elçi olarak halkın arasında yaşamak! Taht kavgalarından korkmak, sultanların kahrına veya lütfuna mazhar olanların düştüğü zilleti görmek, eğlence ve kutlamaları takip etmek... Gördüklerini veya duyduklarını dostlarına, akrabalarına, hemşehrilerine anlatmak.... Onların meraklı bakışları arasında "Ben de oradaydım." diyebilmek... Otlukbeli, Çaldıran ve Reydaniye savaşlarına tanık olan Giovanni Maria Angiolello, Şah İsmail'i bizzat gören adı bilinmeyen Venedikli Tüccar ve Şah Tahmasb'ın sarayında bulunan Vincenzo D'Alessandri'nin seyahatnâmeleri, sadece XV. ve XVI. Yüzyılda yaşanan tarihi olaylardan bir kesit sunmuyor, tanık oldukları pek çok olayla ilgili, bizim bildiklerimizin dışında, bilgiler aktarıyorlar. Daha da önemlisi üçü de "Ben de oradaydım" diyor.