Optik

Sir Isaac Newton kanonunun Principia'dan sonraki en önemli eseri, Fizik ve tüm bilim tarihi açısından tartışılmaz bir konumda bulunan “Opticks”; Bilim ve düşünce tarihçisi Derya Gürses Tarbuck önderliğinde; Evren İşbilen ve Caner C. Turan çevirisi/editörlüğüyle, Fihrist Kitap tarafından ilk kez tam haliyle Türkçede! Newton, bu çalışmasında aksiyomlar veya teorik tezler üzerine konuşmaktan ziyade, bilimsel verileri sunmuş ve bu veriler doğrultusunda belirlediği matematiksel kurallar inşa etmiştir. Örneğin, Optik'in belki de en büyük başarısı, Aristoteles döneminden bu yana süregelen saf ışığın renksiz oluşu dogması, Newton tarafından deney bulguları ile çürütülmüştür. Optik ile Newton, saf ışığın farklı spektrumlarda tüm renkleri barındırdığını ispat etmiştir. Rengin özüne dair olan tartışma, bilim insanları gibi kültür sanat ortamında bile büyük tartışmaları beraberinde getirmiştir. Şunu söyleyebiliriz ki, 1704 yılında yayınlanan Optik'in yüzyıllar boyu bilim tarihinin ana metni olarak tüm Avrupa'da okutulmasının asıl sebebi, Principia'ya oranla fazlasıyla açık ve bugün bile anlaşılabilir bir dil kullanmasıdır. Bu doğrultuda, Türkçe çevirisinin de, lise öğrencilerinin dahi okuyup anlayabileceği bir durulukta olduğunu belirtmek gerekir. Fihrist ekibi olarak bu önemli metni tam haliyle çevirebilmenin mutluluğu içerisinde, Principia'nın da ilerleyen süreçte Türkçeye aktarılıp araştırmacılara sunulacağının haberini vererek, şimdiden iyi okumalar dileriz.