Türkiye'de Beş Sene; Bir Alman Paşasının Çanakkale ve Filistin Hatıraları

Osmanlı Devleti'nin girdiği son savaşta; en hayatî ve kritik cephelerde, adeta ölüm kalım mücadelesinin verildiği savaş sahnelerinde ordu komutanlığı yapan Liman von Sanders, Türkiye'de en çok tanınan ve bilinen yabancı asker olmuştur. Mondros Mütarekesi'nin imzaladığı gün olan 31 Ekim 1918'de Yıldırım Orduları Komutanlığını Mustafa Kemal Paşa'ya devreden Liman Paşa, İstanbul'a dönmüş, bir müddet Türkiye'deki Alman askerlerinin vatanlarına dönüşünü organize etti. Savaştan sonra Almanya'ya dönerken Mata'da İngilizler tarafından savaş esiri olarak tutulduğu süre içerisinde yazdığı hatıratı "Fünf Jahre Türkei" (Türkiye'de Beş Sene) adıyla Berlin'de 1920 yılında yayımlandı. Osmanlı Genelkurmayı Askeri Tarih Encümeni tarafından tercüme edilen hatırat, 1921 yılında İstanbul'da neşredildi. Yayında esas aldığımız söz konusu neşirde orjinalinden farklı olarak; Askeri Tarih Encümeni tarafından; Limon von Sanders'in hatıratındaki bazı yorumlara ve gerçeği yansıtmadığına inandıkları olaylara dair açıklamalar eklenmiştir.