Geçiş Tartışmaları; Kapitalizmin Gelişimi Üzerine İncelemeler

M. Dobb, "Kapitalizmin Gelişimi Üzerine İncelemeler" (bundan sonra "İncelemeler" olarak geçecek) adlı kitabında, esas itibariyle, teorik dayanaklarını ve önermelerini Marx'ın kurduğu "özgül bir üretim tarzı"nın; "kapitalizm"in kökeni ve gelişmesinin kendi içinde bütüncül (ve tutarlı) "teorik ve tarihsel" bir çözümlemesini vermeyi amaçlamaktadır. Eldeki soruna, yani kapitalizmin doğuşu ve gelişimine "teorik ve tarihsel" yaklaşım, "teorik" ve "tarihsel" kavramlarının telkin edebileceği bir ayrılmışlık / bölünmüşlüğü ve/ya da karşı karşıya konulmuşluğu değil; tam aksine, bir birlikteliği ve kaynaşmışlığı ima etmektedir. Teori ve tarihinin birbirlerine eklemeli bir biçimde değil, fakat birlikteliği ve kaynaşmışlığı Marksist yöntemin (ve Dobb'un yönteminin) karakteristiklerinin başında yer alır. Bu yöntem nedeniyledir ki "meslekten bir iktisatçı" olan Dobb'un "... ekonomik çözümlemelerin ancak tarihsel gelişimin incelenmesiyle birleştiği takdirde anlam kazanacağı ve verimli olacağı ve güncel sorunlarla ilgilenen ekonomistin tarihsel ayrıntılara getireceği belirli soruları olduğu yolundaki şaşmaz inancı ile...' (1) kitabını kaleme aldığı sözleri anlamlı olabilmektedir.-İşaya Üşür-