Dante ile Sanat ve Düşünce

Batı dünyası şiirin baş yapıtı İlahi Komedya,Dante'nin Cehennem'e, Araf'a ve Cennet'e yaptığı düşsel bir geziyi destanlaştırır. Dante ömrü boyunca Beatrice'ye bağlı kaldığı gibi, düşünce dünyasının da esin kaynağı olur Beatrice. İlahi Komedya,tarih ve felsefeden dinbilimine, gökbilimden grometrir uzanan bir ansiklopedi niteliğindedir.Dante, İlahi Komedyası'nda ve diğer eserlerinde hakikati aramaktadır. Örneğin İlahi Komedya'da üç seyahat yapar.İlk seyahati Cehennem yolculuğudur ve büyük engellerle doludur.İkinci seyahat, yani Cennet ise,müzik,dans ve ışık eşliğinde yapılan bir seyahattir. Dante, düşüncelerini şöyle dile getirmektedir:"Beni meydana getiren kudret, em yüce bilgelik,güzellik ve ilk aşktır"... Dante eserlerini yazarken gerek Batı ve gerekse Doğu bilgilerinden fazlası ile faydalanmıştır. Özellikle Greko-Romen düşüncesi ve sanatı, ayrıca İslam dünyasından İbn Arabi düşüncesi Dante eserlerinde öne çıkar. Yazar Dr. Mustafa Tolay bu eserinde başta İbn Arabi etkilerini göstererek, Dante'nin "İlahi Komedya" eserinde dört farklı anlam düzeyinden,sanat ve düşünce yoluyla "ezoterik"açılımları okurlarına sunmaya çalışmıştır.