Osmanlı ve Atatürk Dönemi Yenileşme Dinamikleri

Osmanlı tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi araştırmacılığı son yıllarda büyük hız kazandı. Bu araştırmalar arasında bilimsel olanları önemli yer tutmaktadır. Ancak günümüzde ticari maksatla ve popüler kültür anlayışla yazılanlar, tarihi ilim olmaktan çıkarıp, dedikodu tarihçiliğine doğru götürme tehlikesiyle bıraktığı gerçeği de ortadadır. Temmuz 2009'da komisyon tarafından yazılan Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi kitabında yazdığım Osmanlı Devletinde Yerleşme Hareketleri bölümünden de faydalanarak Osmanlıda iki yüz yılda (1718-1918) gerçekleştirilemeyen yenileşmelerin Peyami Safa'nın ifadesiyle hemen hemen tamamına yakınının Osmanlı'da denenen inkılapların Atatürk tarafından on beş yıl gibi kısa bir sürede gerçekleştirilmesi, Türk toplumu tarafından kabul görmesi tarihi bir gerçektir. Bu mütevazi çalışma da üzerinde az durulduğunu düşündüğüm bu konuda, Osmanlı Dönemi yenileşme hareketleriyle, Atatürk Dönemi İnkılaplarını anlatarak, sonuç kısmında da karşılaştırmalı analiz denemesinde bulunup katkı sağlamaya çalışacağım. Ben bu küçük çalışmamda ne Osmanlının yıkılış sürecini açıklama iddiasında; ne de Atatürk Dönemi inkılaplarını eksiksiz izahına çalıştığım gibi bir iddiada bulunmuyorum. Böyle bir iddianın akademik anlayışta yer bulması da mümkün değildir. İyi niyetle hazırladığım bu mütevazi eseri akademik camianın ve okuyucuların hoşgörüsüne sunmayı zevkli bir görev addediyorum.