Zühd : Herhangi bir şeye karşı istek duymamak, bir şeye duyulan isteği tamamen düşürmek, ona karşı tamamen isteksiz hale gelmektir. Lisanu'l-Arab'da zühd: rağbetin zıttı olarak tanımlanır ve zühdün, dünyaya karşıduyulan isteği bırakmak anlamına geldiği belirtilir. Sûfiyye dilinde zühd: Allah'tan başka her şeyi gönüldençıkarmak, onlara hiç değer vermemek; varlıklarına sevinmemek, yokluklarına üzülmemektir.
Peygamber (sav)in ve kimi ashabının yaşayış tarzından zühd hareketi gelişmiş, zühdün yoğunlaşmasıylada İslâm Tasavvufu doğmuştur. Yani İslâm Tasavvufu, Peygamber ve Sahâbî dönemlerinde başlayıp gittikçeyoğunlaşan Zühd hareketinin bir devamıdır. Öyle ise Tasavvufu anlayabilmek için bu akımın başlangıcını vezühd önderlerininin tutumlarını iyi bilmemiz gerekir.
İslâm zahidleri, bütün peygamberleri zühdün önderleri ve onların dünyaya ve âhirete bakışlarını Kur'ân'a, Hz.Peygamber ve sahabîlerinin sözlerine dayanarak zühd hakkında çeşitli kitaplar yazmışlardır. Biz bu kitaplardan dokuzunu örnek olarak dilimize kazandırmaya çalıştık. Bu kitabımız, yıllardan beri basılmakta olan veson olarak da Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yeni basılan Arapça İslâm Tasavvufu adlı eserimize bir girişniteliğindedir.
Ünlü Altı Hadis Kitabının derleyicileri, Hadis Mecmualarında Zühd ve Rikak'a özgü bir bölüm ayırmışlardır.Bir kısım ulema da zühd hakkında bağımsız kitaplar yazmışlardır. Keşfu'z-Zunûn, Târîhu'l-Edebi'l-Arabî,İbnu'n-Nedîm fihristi gibi eserlerde ve sonradan yapılan tahkiklerde zühd hakkında yazılmış olan kitaplarınyekûnü yetmiş altıya varır. Bunlar arasında Abdullah b Mübarek'in, Nuaym b Hammâd'ın, Vekî' b Cerrah'ın,Hâfız Esed b Mûsa'nın, Ebu Davud es Sicistânî'nin, Ebu Bekr Ahmed b Amr b Ebî Âmir'in, Ahmed b Hüseyin el-Beyhakî'nin, Hennâd b es-Serî el-Kûfî'nin, Ahmed b Hanbel eş-Şeybânî'nin Zühd Kitapları zühde dairtemel kaynaklardır.
Bunların en önemlisi Türkçeye çevirdiğimiz Abdullah b Mübarek'in Kitabu'z-Zuhdi va'r-Rakāik'i, İbn Mübarek'in kitabına yazmadığı fakat ona olan başka nakillerin Nuaym b Hammad'ın derlediği İbn Mübarek Ziyadatı, Vekî' b Cerrah'ın, Esed b Musa'nın, Ahmed b Hanbel'in, Ebu Davud Sicistânî'nin, Hennad b Serî'nin,Ahmed b Âimir'in ve Beyhakînin Zühd kitaplarıdır.
Bu dokuz eserin çevirisini dilimize kazandırmak istedik. Eserimiz sadece bir çeviri değil, aynı zamanda birdeğerlendirme ve te'lîftir. Çünkü bu eserlerde gerçekten Kur'ân ve Hadîsin ruhuna uygun sağlam rivayetleryanında, İslâm'ın ruhuna aykırı, zahidlerin düşüncelerini yansıtan zâhid üretimi birtakım aşırı düşüncelerde yer almıştır. Zaten ünlü Hadisçiler de bu tür rivayetlerin son derece zayıf, kiminin ise uydurma olduğunaişaret etmişlerdir.
Yorum yaz